San Galgano
Abbazzia di San Galgano, w połowie drogi pomiędzy Massa a Sieną, jest bodaj największą budowlą gotycką we Włoszech, a bez wątpienia najbardziej romantyczną— bez dachu, z trawiastą nawą główną, łatami fresków wśród roślinności i panoramą nieba, chmur i wzgórz widoczną przez rozetę. Widzowie Nostalgii Tarkowskiego rozpoznają opactwo z końcówki filmu.
Region na południe od Sieny był jednym z głównych ośrodków średniowiecznego monastycyzmu: na zachodzie mieli swą główną siedzibę benedyktyni w Sant’Antino (patrz „Montalcino”), natomiast zakon Vallombrosan ulokował się o kilka kilometrów na północ w Torri. Jednakże w XII i XIII w. wiodącą siłą w Toskanii było cysterskie San Galgano. Jego opaci rozstrzygali spory między miastami, a w Sienie mnisi nadzorowali budowę katedry i obejmowali posady casalinghi, czyli księgowych miejskich. Byli wśród nich Włosi i Francuzi — z głównego opactwa w Citeaux — i za ich pośrednictwem sprowadzone zostały do Włoch idee architektury gotyckiej, jak również wyrafinowane metody odwadniania i uprawy roli.
Opactwo jest atrakcyjne głównie dlatego, że znajduje się w ruinie — do czego przyczyniło się przede wszystkim papiestwo. W XIII w. cystersi utracili wiele ze swej potęgi i angielski condottiere Sir John Hawkwood skorzystał z okazji, aby splądrować klasztor, którego jedynym mieszkańcem w 1397 r. był sam opat. W kolejnym stuleciu stan liczbowy zakonników wrócił na jakiś czas do normy, dopóki papież nie przekazał dochodów z opactwa pewnemu wyjątkowo rozrzutnemu kardynałowi. Mnisi wyjechali i budowla stopniowo popadała w ruinę — kampanila zawaliła się z hukiem podczas mszy z udziałem wieśniaków.
Na wzgórzu ponad klasztorem wznosi się niezwykły kościół romański Monte Siepi na planie koła, upamiętniający miejsce, gdzie San Galganowi — żołnierzowi z pobliskiej wsi Chiusdino — ukazał się św. Michał, co skłoniło go do rozpoczęcia życia pustelnika. Związana ze świętym legenda o mieczu w kamieniu została ukazana na jednym z serii fresków Ambrogia Lorenzettiego w sąsiedniej kaplicy.
Noclegi — i Torri
Dojazd do San Galgano komunikacją publiczną wymaga dopasowania się do rozkładów jazdy autobusów — są trzy kursy dziennie pomiędzy Massa a Sieną — lecz latem nie powinno być większych problemów z autostopem. Jeśli zajdzie konieczność noclegu, najbliższą kwaterę można znaleźć w miejscowości PALAZZETTO, 4 km drogą w stronę Massa. Bar -Albergo II Palazzetto (0577/750160) ma dwójki od 28 000 L oraz dobrą restaurację.
Jadąc własnym samochodem do lub ze Sieny, warto wstąpić do TORRI, 2 km na wschód od drogi. Monasterio dei Santi Trinita e Muustiola nie robi tak dramatycznego wrażenia jak San Galgano, lecz jest to piękny romański budynek z potrójnymi krużgankami z czarno-białego marmuru.